50|50 Workcenter van Leger des Heils bewerkt circulair hout

Circulaire bouwmaterialen leggen een heel traject af, van oogstpand tot hergebruik. Een van de stappen is het bewerken van circulair hout, zodat het weer geschikt wordt voor nieuwe toepassingen. In het 50|50 Workcenter van het Leger des Heils werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om het circulaire hout van Stiho weer ‘als nieuw’ te maken.

De deelnemers in het 50|50 Workcenter hebben uiteenlopende achtergronden, van drank- en drugsproblematiek tot dakloosheid en taakstraffen. Wat ze gemeen hebben is de wil om weer aan het werk te gaan. “Wij zijn de laatste stap richting een echte baan”, aldus Richard. “De één is trots als hij hier een krat in elkaar zet, de ander omdat hij een tafel maakt. Mij maakt het niet uit, zolang die trots op het eigen kunnen er maar is."

Win-win

Voor een bezoek aan het 50|50 Workcenter gaan we naar het oosten van het land. In Enschede spreken we op een zonnige winterdag met manager Niek Heinemeijer en werkvoorbereider Richard Nijmeijer, die uitgebreid de tijd nemen om te laten zien waar het werk voor hen om draait: het helpen van de mensen die ze begeleiden – deelnemers genoemd. In de werkplaats wordt tijdens onze rondleiding volop gewerkt aan de transitie van kozijnen naar circulair kozijnhout. Ook ligt er een flinke stapel circulair merbau en is er een tiny house in aanbouw. Richard glimlacht: “Mooi hè? Maken we hier ook. Dat worden zorgwoningen. De directie heeft gevraagd of we daar ook circulair materiaal voor kunnen gebruiken. Dan is het helemaal win-win wat we aan het doen zijn.”

Zo goed als nieuw

Het 50|50 Workcenter is onderdeel van het Leger des Heils. De deelnemers op de drie locaties die Niek onder zijn hoede heeft hebben allemaal moeite om op de arbeidsmarkt mee te komen. In de werkplaats worden ze geholpen om structuur in hun leven terug te krijgen door mee te werken aan verschillende producten. Tot voor kort waren dat vooral houten meubels en woondecoratie, sinds een half jaar is daar het bewerken van circulair hout van Stiho bij gekomen. Bijvoorbeeld de 100 complete kozijnen die onlangs binnenkwamen en straks als geschaafd meranti bij Stiho de schappen in gaan. Niek: “Je ziet het verschil niet tussen nieuw en circulair. Circulair heeft zelfs een duidelijke meerwaarde: je draagt bij aan het milieu en doet aan social return.”

Het werken met dit materiaal is de deelnemers in Enschede op het lijf geschreven, legt Richard uit: “Werken met hout is prachtig, iedereen kan het. Het is een goede manier om deze mensen weer terug in de samenleving te krijgen.” Als voorbeeld noemt hij de tafel waaraan we zitten. Een mooie, grote houten tafel met X-poten. “Iedereen kan hiervan een onderdeel oppakken. Schaven, dominootjes erin frezen, vellingkant aanbrengen. Als je dat een paar keer voordoet, nemen de deelnemers het over. Soms gaat het nog wel eens mis, maar dat maakt niet uit. Het gaat niet om de tafel, het gaat erom dat de deelnemer verder komt in zijn ontwikkeling. Ze kunnen beter hier bezig zijn dan thuis op de bank zitten.”

Winst voor de hele maatschappij

Het aanbod om met Stiho aan de slag te gaan en social return te integreren in de circulaire keten was voor Niek en Richard dan ook welkom. Richard: “We willen iedere deelnemer passend werk kunnen bieden, daarom zoeken we continu naar afwisseling. Als we dan ook nog kunnen meewerken aan recycling is dat alleen maar extra mooi, voor de hele maatschappij een winst.” Niek vult aan: “Het soort panden dat samenwerkingspartner New
Horizon Urban Mining voor Stiho ontmantelt is heel divers. Stiho maakt een goede selectie van de materialen. Wij zien wel wat er op ons pad komt. Als de deelnemers ermee kunnen werken, ben ik blij.”

Nieuwe machines

De eerste ladingen circulair hout zijn de afgelopen maanden bij 50|50 Workcenter door de handen en machines gegaan. Met steeds nieuwe ontdekkingen en uitdagingen. Circulair vuren bewerken was vrij eenvoudig, vertelt Niek: “Afkorten, metaal eruit en gelijk door de vierzijdige schaaf drukken.” Richard vervolgt: “We hebben nu ook een stapel merbau leuningen uit een ziekenhuis liggen. Daar moeten eerst de spijkers uit, daarna kunnen we dat ook simpel afwerken. Maar de kozijnen zijn een grotere uitdaging. Daar komen echt heel handelingen bij kijken.”

Speciaal voor deze klussen zijn er nieuwe machines aangeschaft, zoals een vierzijdige schaaf, een schulpzaag en een metaaldetector waar het hout doorheen gehaald kan worden om het verborgen metaal te ontdekken. Het verwijderen daarvan blijkt het spannendste en meest arbeidsintensieve werk. Richard: “Een groot deel zie je niet eens. Dan zit er bijvoorbeeld een strip in het kozijn, netjes weggewerkt en mee geschilderd. Die moet je er wel uit zien te krijgen voordat je verder kunt.”

Op de bouwplaats

De ervaring met circulair hout groeit gestaag door de samenwerking met Stiho. “We verbeteren de handelingen steeds verder, zien steeds nieuwe manieren om bijvoorbeeld nog makkelijker metaal te verwijderen”, vertelt Richard. Zo wil Stiho de verschillende onderdelen van het kozijn op de bouw al ontmantelen. “Als we daar de stijlen van de dorpels scheiden, zijn die grotendeels ijzervrij en dat scheelt in transport. Ik geloof er zeker in dat daar nog meer kansen liggen.”

Meer weten over circulairiteit? Lees dan snel verder.

Urban Mining - Circulair