Restaureren is een specialisme

Jurriëns Noord (Friso Bouwgroep), werkt sinds eind augustus 2019 aan de restauratie van de Hendrik-kazerne (ui 1905). Deze kazerne maakt samen met de Wilhelmina-kazerne (uit 1893) en Emma-kazerne (uit 1895) deel uit van het complex Johan Willem Friso kazerne. 

In de keet op het terrein spreken we met projectleider Ernest Jager. De Hendrik-kazerne moet aan de binnenzijde gerenoveerd worden en van buiten gerestaureerd. Het gebouw zal straks het opleidingsinstituut van Defensie en de Dienst Justitiële Ondersteuning huisvesten. 

Experts in restauratie

Het project werd Jurriëns Noord gegund na een aanbesteding met voorselectie. De opdrachtgever is het Rijksvastgoedbedrijf. Ernest: “Bij restauratiewerk komt veel kijken, naast het bouwen zelf. Je hebt theoretische en praktische kennis van restaureren nodig. Zo moet je onder andere iets weten van de geschiedenis van de bouwkunst. De Johan Willem Friso kazerne is bijvoorbeeld gebouwd in de neo-renaissancestijl. Het is belangrijk dat we weten wat dat inhoudt, zodat we de restauratie goed kunnen uitvoeren. Om onze kennis op peil te houden volgen we restauratie-opleidingen en daarnaast leiden we mensen zelf op. Jurriëns Noord is een Erkend Restauratie Bedrijf.”

Restauratieladder

Bij restaureren ga je uit van de ‘restauratieladder’, die de uitvoeringsrichtlijnen voor restauratie in volgorde van belangrijkheid aangeeft. Dat betekent dat conserveren en onderhoud altijd het eerste uitgangspunt zijn. Is het nodig, dan mag je repareren. Kan dat niet, dan mag je vernieuwen. Na vernieuwen komt nog namaken. De laatste optie is imiteren en verbeteren. “Restaureren betekent niet zomaar aan de slag gaan, maar eerst het gebouw ‘lezen’. Je kijkt wat er moet gebeuren en maakt een rapport. Daarin adviseer je de opdrachtgever wat er zou moeten gebeuren om het gebouw te herstellen. Tijdens het restaureren kom je van alles tegen. Zo ontdekten we onder het systeemplafond een cassetteplafond. Daarnaast staat op sommige plekken in de gevel het metselwerk bol, wat kan betekenen dat de ijzeren blindankers in de muren aan het roesten zijn.”

Zoeken naar bouwmaterialen

Het restauratiewerk vindt dus met name plaats aan de buitenzijde van het gebouw. Het gaat om het pannendak, de tengels, pannenlatten en dakfolies – die worden geleverd door Stiho. Daarnaast moeten het metselwerk en de gevelstenen worden aangepakt. “De gevelstenen die we vervangen, het inboetwerk, moeten zo goed mogelijk lijken op de originele steen. We gaan dan op zoek naar passende stenen, vrijwel altijd bij een leverancier van tweedehands bouwmaterialen. Stiho helpt ons daarbij. Hebben we een passende steen gevonden, dan keuren we die. Dat doen we aan de ene kant op het oog – ziet de steen eruit zoals we willen – en aan de andere kant keuren we hem technisch. Dat betekent dat we onder andere de steen breken om de kwaliteit te beoordelen. Ook laten we de steen soms onderzoeken op zijn hardheid en samenstelling. Bijzonder is dat bij het kiezen van de juiste kleur steen, de binnenkant van de originele steen bepalend is. Je krijgt dan weliswaar kleurverschil, maar met de tijd komt de kleur van de vervangende stenen overeen met de kleur van de originele stenen. “Overigens hebben wij duurzame methodes om de vervangende stenen meteen al de juiste kleur te geven als de opdrachtgever dat wenst. Hoe we dat doen, is het geheim van de smid.” 

Stiho denkt mee

Wanneer Ernest advies nodig heeft, belt hij het Stiho-bouwplein in Groningen. “We werken al samen sinds 1996. Wat ik in Stiho waardeer, is de specialistische kennis op het gebied van hout en de manier waarop ze omgaan met logistieke uitdagingen. Hier op de bouwplaats hebben we onze eigen inrit, maar dat is niet overal zo. Stiho denkt dan mee.” De kazerne wordt opgeleverd op 28 augustus. Symbolisch ook een mooie datum, want die dag is Gronings Ontzet. “Dit werk is ook weer een echt pareltje. Ik ben er trots op dat we hieraan mogen werken.”

Uniloft vloerplaten

Op de zolder van de kazerne zijn Uniloft UniLoft platen gebruikt. Dit is een vloerisolatieplaat met het Aerosafe-System. Dit bestaat uit een kern van EPS Platinum, brandvertragend gemodificeerd volgens NEN 6065/6066. De bovenzijde is voorzien van een 15 mm OSB bovenplaat met tand en groef randafwerking. De isolatieplaten hebben rondom een Aerosafe-randafwerking. Samen met de Aerosafe-foam zorgt dit voor een luchtdichte afdichting tussen de isolatieplaten onderling. Zo ontstaat een goed beloopbare zoldervloer. De werkende maat is 1250x675mm. Leverbaar in de dikten 95mm met een Rc-waarde 3.0, 105mm met een Rc-waarde van 3.5 en 121mm met een Rc-waarde van 4.0.

Vraag jouw Stiho-vestiging om advies.