Circulair bouwen in praktijk
In 2050 moet de bouw voor 100% circulair zijn. Daar is veel kennis voor nodig, want circulair bouwen vraagt om een andere werk- en denkwijze. Dat blijkt wel uit het pilotproject van de Gemeente Utrecht voor een kleed/douche-gebouw in Lunetten. De Utrechtse aannemer Van Zoelen heeft dat project in uitvoering, Stiho heeft een deel van de circulaire materialen geleverd.
Voor de Gemeente Utrecht staat duurzaam bouwen en daarmee het opdoen van nieuwe kennis hoog op de agenda. Om dit te stimuleren is de gemeente een ‘pilot circulair bouwen’ gestart met dit project bij Sportpark Lunetten. Het kleedgebouw moet circulair, energieneutraal én duurzaam worden en is tegelijk bedoeld als project waarvan geleerd mag worden. We spreken Richard Cozijnen, werkvoorbereider bij Van Zoelen, en Ruud Nieuwenburg, voormalig projectleider Urban Mining bij Stiho, op de bouwplaats in Lunetten.
Experimenten en leren
Richard vertelt: “Het leerproces begint al bij de aanbesteding. Normaal gesproken werken we van een ontwerp en weet je precies waar je aan toe bent. Nu kregen we eigenlijk alleen het doel ‘zo duurzaam mogelijk’ mee en was het aan ons om verder te bepalen hoe we daar invulling aan gaven. We experimenteren hier dus veel en daar leren we een hoop van. Bij de aanbesteding bijvoorbeeld hebben we uiteraard een GPR (Gemeente Praktijk Richtlijnen) en MPG (Milieu Prestatie Gebouwen) berekening gemaakt en de materialen geselecteerd waarmee we onze ambitieuze plannen waar konden maken. Maar tijdens de bouw kom je ook weer alternatieven tegen die eveneens invloed hebben op de waardes. Zo zijn we met duurzame ‘ClickBrick’® gaan bouwen - ‘gevelstenen’ die je ook weer kunt demonteren en hergebruiken. Die bleken weer invloed te hebben op de GPR en MPG waarden, zodat we terug moesten naar de installateur om te overleggen over de gevolgen voor de eerder geplande installatie.” Ruud vult aan: “Ook de regels rondom het Bouwbesluit zorgen ervoor dat je soms moet improviseren. Zo gebruiken we hier deuren uit een oude GGZ-instelling. Die zijn lager dan tegenwoordig in het Bouwbesluit verplicht is, dus hebben we aan al die deuren een extra stukje gezet. Dat maakt het uitdagender en vaak leuker voor de mensen op de bouwplaats: je moet anders denken en werken dan als je alles met standaard voorgeschreven materiaal bouwt.”
Kledinghaakjes van de NS
Circulair bouwen is vooralsnog best een investering, in tijd en geld. Maar het is een onomkeerbare ontwikkeling. De overheid stuurt in regelgeving en aanbestedingen aan op versneld circulair bouwen. Aannemers zien ook dat ze in deze ontwikkeling mee moeten en willen dat ook. Ruud daarover: “Er ontstaat vanzelf een markt en dan volgen automatisch ook de duurzame materialen, die qua prijs straks concurrerend zullen zijn met normale materialen. Het is alleen een kwestie van tijd. Die materialen zijn prachtig, ze hebben allemaal een verhaal. De bankjes in de kleedkamer hier zijn gemaakt van 380 meter trapleuning uit een oude GGZ-instelling, de deursloten komen uit een ziekenhuis, de kledinghaakjes zijn afkomstig uit oude NS treinstellen – dat is toch mooi?”
FSC®-hout uit de stad
Hoe staat het met het aanbod van circulaire materialen bij Stiho? Het aanbod van Stiho groeit. Maar een deel van het hout dat we ‘oogsten’ uit oude gebouwen heeft direct al een nieuwe bestemming en komt dus niet echt in het assortiment terecht. Dat zal in de loop van de tijd veranderen als het aanbod groeit. Dan zul je zien dat Stiho FSC®-hout levert dat niet uit het bos, maar uit de stad afkomstig is – dit is de toekomst van circulair bouwen.
